Kitaplarım

İlk kitabım Saltuk-nâme'nin birinci cildinin 1987 yılında yayımlanmasından bugüne kadar yazdığım veya ortak kitap, sözlük olarak çalışma arkadaşlarımla birlikte yazdığımız, hazırladığımız, hazırlanmasına katkıda bulunduğum toplam kitap sayısı 26'dır.
Bu sayıya çok ciltli olan kitaplarımın cilt sayıları, sonraki yıllarda yapılan yeni baskıları veya başka dillere çevirileri dâhil değildir.

• 1. (1987-1990). Ebü’l-Hayr-ı Rumî, Saltuk-nâme I-II-III. Ankara: Kültür (ve Turizm) Bakanlığı. | |
     Anadolu ve Balkanların Türk yurdu olarak edinilmesinin ilk öncülerinden olan Sarı Saltuk'un menkıbelerini konu edinen ve Ebü'l-Hayr-ı Rûmî tarafından Fatih Sultan Mehmed Han döneminde Cem Sultan'ın isteği yazılan üç ciltlik eserin eleştirel yayımıdır.Birinci cildi doktora tezimin metin bölümünü oluşturan kitabın ikinci ve üçüncü cildini Bakanlığın isteği üzerine daha sonra yayıma hazırladım. Birinci cilt 1987, ikinci cilt 1988, üçüncü cilt 1990 yılında yayımlanmıştır.
     | |
     Hazırladığım eser, Azerbaycan'da da ilgi görmüş ve Sǝdaqǝt Qasımlı, Barat Osmanlı, Emilya Xǝlilova'nın Azerbaycan Türkçesine aktardığı metin, üç cilt olarak Əli Nǝşriyyat Evi tarafından 2007 yılında Bakü’de yayımlanmıştır.
     
• 2. (1995). Şor Sözlüğü. Adana: Türkoloji Araştırmaları. (Tannagaşeva-Kurpeşko N. N. ile birlikte).
     
     Güneybatı Sibirya'da yaşamakta olan Şor Türklerinin söz varlığından bir kesiti kapsayan sözlüğün tam metnini bilgisayarınıza indirmek için tıklayınız: (opens new window).
     
• 3. (1995). Anayurttan Atayurda. Adana: Türkoloji Araştırmaları.
     
     1992 yılının yaz aylarında Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Rusya Federasyonu'nun Kemerovo bölgesine yaptığımız araştırma gezisini konu edinen kitap 1995 yılında yayımlanmıştır.
     
• 4. (2000). Teleüt Ağzı Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu. (Turgunbayev C. ile birlikte Ryumina-Sırkaşeva L. T. ve Kuçigaşeva N. A.’dan çeviri).
     
     Güneybatı Sibirya'da yaşayan Teleüt Türklerinin söz varlığından bir kesiti kapsayan çeviri sözlüğümüzde, hazırlayıcıları Ryumina-Sırkaşeva L. T. ve Kuçigaşeva N. A.'nın gönderdiği notlar sayesinde Rusya Federasyonu'ndaki yanlışlar düzeltilerek yayımlanmıştır.
     
• 5. (2004). Bilgisayar Terimleri Karşılıklar Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu.
     Çalışma Grubu başkanı olarak Cebeci Z., Bada, E., Tan A., Mıtış B., Acar L. ile birlikte hazırladığımız sözlük, 2000 yılı öncesi bilgisayar terimlerini ve Türkçe karşılıklarını içermektedir.
     
• 6. (2004). İlköğretim Okulları İçin İmlâ Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu.
     Komisyon Başkanı olarak Toparlı R., Korkmaz Z., Gözaydın N., Zülfikar H., Argunşah M., Demir N., Yıldız B., Ayık E. ile birlikte hazırladığımız kılavuz.
     
• 7. (2005). Yazım Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu.
     
     Çalışma Grubu Başkanı olarak, Toparlı R., Korkmaz Z., Gözaydın, N., Zülfikar H., Yücel B., Yıldız, B., Ayık, A., Tekeli, S., Aksu, B. T., Yılmaz, E. B ile birlikte hazırlanmasına katkıda bulunduğum yirmi dördüncü baskı. Toparlı, R. ile birlikte kılavuzun denetleme işini de gerçekleştirmiştim. Kılavuzun 2008 yılında 50.000, 2009 yılında 100.000 adet olmak üzere tıpkıbasımları yapılmıştır.
     
• 8. (2005). İlköğretim Okulları İçin Yazım Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu.
     Komisyon Başkanı olarak Toparlı R., Korkmaz Z., Gözaydın N., Zülfikar H., Yücel, B., Yıldız B., Ayık E. Tekeli S., Aksu B. T., Gültekin B., Yılmaz B. E. ile birlikte hazırladığımız kılavuz.
     
• 9. (2005). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
     
     Çalışma Grubu Başkanı olarak Toparlı R., Gözaydın N., Zülfikar H., Argunşah M., Demir N., Aksu B. T., Gültekin B. ile birlikte hazırlanmasına katkıda bulunduğum onuncu baskı Türkçe Sözlük.
     
• 10. (2005). İlköğretim Okulları İçin Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
      
      Çalışma Grubu Başkanı olarak Toparlı R., Argunşah M., Aydın E., Tan A., Güner G., Aydın S. ile birlikte ilköğretim öğrencilerine yönelik özel amaçlı sözlük.
      
• 11. (2008). Bin Yıl Önce Bin Yıl Sonra Kâşgarlı Mahmud ve Dîvânu Lugâti’t-Türk. Ankara: Türk Dil Kurumu.
      
      
      Kitapta Kâşgarlı Mahmud'un hayatı, eseri hakkında ayrıntılı bilgi resim, fotoğraf, haritadan oluşan görsellerle sunulmaktadır. Dîvânu Lugâti't-Türk'ün en ilgi çekici bölümleri günümüz Türkçesine çevirisiyle verilmiştir. Eserde yer alan dünya haritasının günümüzün gelişmiş resim işleme yazılımlarıyla işlenmiş özgün biçimi ve aynı özgün harita üzerinede yazıların günümüz Türkçesine çevirisi kitabın önemli özelliklerindendir.
      |
      Kitabım Çinceye Liu Zhao tarafından çevrilmiş, Uygur Türkçesine Erkin Ariz tarafından aktarılmış ve Çin Halk Cumhuriyeti devlet yayınevi Minzu Çubanşe (Milletler Neşriyatı) tarafından Çince ve Uygur Türkçesiyle 2009 yılında iki ayrı kitap olarak yayımlanmıştır. Uygurcaya aktarılan eserin kısa sürede bitmesi üzerine yayınevi 2014 yılında ikinci, 2023 yılında da üçüncü baskısını yapmıştır.
      
      Il Y A Un Millénaire Kâşgarlı Mahmud et Son Dîvânu Lugati't-Türk
      
      Тысячу Лет Назад Тысячу Лет Спустя Махмуд Кашгари И Диван Лугат Ат-Тюрк
      Bin Yıl Önce Bin Yıl Sonra Kâşgarlı Mahmud ve Dîvânu Lugâti’t-Türk kitabımı İngilizceye Prof. Dr. S. Nalan Büyükantarcıoğlu (2010), Fransızcaya Doç. Dr. Zeynep Oral Alp (2011), Rusçaya Doç. Dr. Caşteğin Turgunbayer (2010) çevirmiştir. Bu çeviriler ise Türk Dil Kurumu tarafından yayımlanmıştır.
      
      
      Kitabımın Türkmence baskısı 2008 yılında Türkmenistan'da TÜRKSOY tarafından yapılmıştır.
      
• 12. (2008). Resimli Okul Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
      
      Toparlı R. ve Aksu B. T. ile birlikte lise öğrencileri için hazırladığımız özel amaçlı sözlüğün resimleri Çelik E. tarafından tasarımlanmıştır. Sözlüğün 2011 yılında tıpkıbasımı yapılmıştır.
• 13. (2008). Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu.
      
      Kitle iletişim araçlarında çalışanlara kılavuz olmak üzere Toparlı R., Aksu B. T., Terzi Â., Gültekin B. ile birlikte hazırladığımız kılavuz 50.000 adet basılarak gazeteci, muhabir, sunucu, spiker, yapımcı ve yayımcılara ücretsiz olarak dağıtılmıştır.
      
• 14. (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu.
      
      Çalışma Grubu Başkanı olarak, Toparlı R., Argunşah M., Demir N., Gözaydın N., Özyetgin A. M., Zülfikar H., Aksu B. T., Durkun A., Gültekin B., Okkalı B., Terzi Â., Mete Ş., Kaya Ö., Tekeli S. ile birlikte hazırlanmasına katkıda bulunduğum on birinci baskı Türkçe Sözlük.
      
• 15. (2011). Seyyâh-ı Âlem Evliya Çelebi. Ankara: Türk Dil Kurumu.
      
      Evliya Çelebi; yedi iklim, on sekiz padişahlık gezen, yetmiş yılı aşkın ömrünün elli bir yılını seyahatlerde, bir diyardan bir başka diyara uzanan yollarda, farklı şehirlerde, değişik ülkelerde geçiren bir gezgindir. Seyahat ettiği coğrafyanın yüz ölçümü yaklaşık yirmi beş milyon km²’dir. Evliya Çelebi’yi bugüne ulaştıran Seyahatname’sidir. Seyahat ettiği ülkelerle, diyarlarla ilgili gözlemlerini, yolcululuğu sırasında başından geçen olayları, kendisine anlatılanları akıcı diliyle ve ilgi çekici üslubuyla yazıya dökmüştür. Doğumunun dört yüzüncü yıl dönümü dolayısıyla hazırlanan bu kitapta dünyaca ünlü gezginimiz Evliya Çelebi ve eseri Seyahatname tanıtılmaktadır. Birinci baskısı 2011 yılında Türk Dil Kurumu tarafından yayımlanan kitabımın üçüncü baskısı 2019 yılında yapılmıştır. Seyahatname'den örneklerin de sunulduğu kitabın ekinde Evliya Çelebi'nin yolculuk yaptığı ülkelerin, şehirlerin, beldelerin, diyarların haritası da bulunmaktadır. Sonraki yıllarda eserin yeni baskıları da yapılmıştır.
      
• 16. (2011). İktisat Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
      
      (Çalışma Grubu Üyesi olarak Yılmaz Ş., Konukman A., Narin M., Akdemir, S., Öztürk F., Ardor H., Çiftçi C. ile birlikte hazırladığımız güncel iktisat terimleri sözlüğü.
      
• 17. (2012). Yazım Kılavuzu. Ankara: Türk Dil Kurumu.
      
      Çalışma Grubu Başkanı olarak Toparlı R., Argunşah M., Demir N., Gözaydın N., Özyetgin A. M., Zülfikar H., Arslan N., Yavuzarslan P., Kaya Ö., Mete Ş., Tekeli S., Aksu B. T., Gültekin B., Okkalı B., Terzi Â. ile birlikte hazırlanmasına katkıda bulunduğum yirmi yedinci baskı. Kılavuzun denetlenmesi görevini Toparlı R. ile birlikte yapmıştım. Kılavuzun 2018 ve 2021 (300.000 adet) yıllarında tıpkıbasımları yapılmıştır.
      
• 18. (2014). Türk İşaret Dili. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.
      
      Editörlüğünü Cavkaytar S. ile yaptığımız, iki bölümünü yazdığım ve Oral A. Z. ile birlikte hazırladığımız Türk İşaret Dili seçmeli ders kitabı. Kitabımızın ikinci baskısı 2022 yılında yapılmıştır.
      
• 19. (2015). Yayıncılık ve Medya Sözlüğü. Ankara: TRT Eğitim Dairesi Başkanlığı.
      
      Redaksiyon Kurulu Başkanı olarak Evci M., Ünlü D. ve Ferhat S. ile birlikte hazırladığımız sözlükte kitle iletişim araçları yayımcılığının her aşamasında kullanılan terimler ile yayımcıların meslek dili söz varlığı da yer almaktadır.
      
• 20. (2015). Türkçede Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
      
      Çalışma Grubu Başkanı olarak Toparlı R., Gülsevin G., Öner M., Boz E., Şirin H., Öztekten Ö., Ay Ö., Kaya M. Y. ile birlikte hazırladığımız sözlükte Türkçenin Batı dillerinden alıntıları örnekleriyle gözler önüne serilmektedir.
      
• 21. (2017). Geçmişten Günümüze Türk Sözlükçülüğü. Ankara: Elginkan Vakfı.
      
      Türk sözlükçülüğünün kısa bir tarihi olan bu kitap, Elginkan Vakfı 3. Türk Dili ve Edebiyatı Kurultayı kapsamında düzenlediğim Geçmişten Bugüne Türk Sözlükçülüğünden Bir Kesit -Türkiye Türkçesi Sözlükleri- adlı sergiye kılavuz olarak hazırlanmıştır. Türk sözlükçülük tarihini beş dönem hâlinde incelediğim eserde her dönemin belli başlı sözlükleri özellikleriyle ele alınmıştır.
      Kitabın içindekiler bölümüne ulaşmak için tıklayınız: (opens new window).
      
• 22. (2019). Ekonometri Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
      
      Çalışma Grubu Üyesi olarak Saraçoğlu B., Ertaş S., Akgül Ş. I., Balcılar M., Bozdağ N., Çabuk H. A., Erlat H., Elmas F., Gökçe A., Ağaslan E., Ediz A. ile birlikte).
      
• 23. (2019). Yüzler ve İzler: Kartpostallarda ve Pullarda Edebiyatçılarımız. Ankara: Elginkan Vakfı.
      
      Elginkan Vakfı 4. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kurultayı Geçmişten Günümüze Seyahat Edebiyatı toplantısı kapsamında düzenlediğim Yüzler ve İzler: Kartpostallarda ve Pullarda Edebiyatçılarımız adlı sergiye kılavuz olmak üzere hazırladığım bu kitapta bir zamanlar hayatımızda önemli ve özel bir yeri olan kartpostallarda edebiyatçılarımızın izleri araştırılıyor. Tebrik geleneğimiz, kartpostalın tarihçesi, ülkemizde kartpostalcılığın gelişmesi, fotoğraf ile kartpostalın buluşması, kartpostal yasakları, kartpostal serileri, kartpostallardaki edebiyatçılarımız ve benzeri konuların yanı sıra posta pulumuzun geçmişi, posta pullarında edebiyatçılarımızın yer alışı gibi bölümlerden oluşan kitap, konuyla ilgili zengin görsel malzemeyi de barındırıyor.
      
      Kitabımın içindeki bölümleri hakkında daha ayrıntılı bilgi için tıklayınız: (opens new window)
      
• 24. (2020). Hasan Eren, Eren Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
      
      Merhum Prof. Dr. Hasan Eren’in Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü adlı eserinin notlarından ve müsveddelerinden yararlanarak hazırlamış olduğum yeni yayımı.
      Eser hakkında bilgi almak için tıklayınız: (opens new window)
      
• 25. (2022). Geçmişten Günümüze Türk İşaret Dili. Ankara: Erkmen Yayımcılık.
      
      Elginkan Vakfı 5. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kurultayı'nın alt başlıklarından biri olan Türk İşaret Dilinin tarihini ortaya çıkarmak amacıyla yirmi yıldır toplamış olduğum belgeleri, minyatürleri, resimleri, fotoğrafları, broşürleri, kitapları Kurultay kapsamında açtığım sergide ziyaretçilerin dikkatine sunmuştum. Ziyaretçilere kılavuz olarak hazırladığım sergi kitabında Türk İşaret Dilinin kronolojik tarihi, sergilenen görsel malzemenin tamamı açıklamalarıyla birlikte sunulmuştur.
      Eser hakkında bilgi almak için tıklayınız: (opens new window)
      
  • 26. (2023). Türk Atasözleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
        
        Aksu B. T. ve Toparlı R. ile birlikte hazırladığımız sözlüğün başında Türk atasözlerinin tarihsel gelişimi ve özellikleriyle ilgili olarak yazdığım 102 sayfalık Sunuş bölümü de yer almaktadır.
        Eser hakkında bilgi almak için tıklayınız: (opens new window)
        
  • 27. (2023). Türk İşaret Dili Tarihi. Ankara: Türk Dil Kurumu.
        
        Sağır toplumumuzun doğal iletişim aracı Türk İşaret Dilinin tarihinin gün yüzüne çıkarmaya çalıştığım kitabımın ilk bölümlerinde işaret dilinin ne olduğu, özellikleri, kökeni üzerinde durup dünyada işaret dillerinin edinimi, gelişimi, yaygınlaşması, öğretimi ve araştırılması konularını ele aldım.
        Türk dilinin yazılı kaynaklarında sağırlık ve işaret diliyle ilgili kavramları, söz varlığını irdelenmenin ardından en eski kaynaklardan itibaren Türk İşaret Dilinin köklerini araştırdım. Osmanlı Devleti'nin yükselme döneminden itibaren sarayda sağır görevlilerin istihdam edilmesiyle birlikte işaret dilinin ikinci resmî dil hâline gelmesi, bu dilin kapsamı ve kullanımı ile ilgili bilgileri arşiv belgelerine ve kaynaklara dayalı olarak ortaya koymuş bulunmaktayım.
        Osmanlı Devleti'nde ilk Dilsiz Mektebinin kurulması, bu okulda işaret dili öğretimi, parmak elifbası; Selânik, İzmir ve Merzifon'da açılan sağır okulları; Türkiye Cumhuriyeti'nde sağır okullarında işaret dili ve sözel öğretim, sağır toplumumuzun işaret diliyle şiir, roman paylaşımı, buna karşılık işaret dilinin bir dönem sağır okullarından dışlanması ve nihayet XXI. yüzyıl başlarından itibaren Türk Dil Kurumunun Türk İşaret Dili ile ilgili çalışmaları, Türk İşaret Dili Bayramı, ilk sözlüklerden bu yana Türk İşaret Dili sözcüklerinde değişimler ve değişkeler kitabımın diğer konuları arasındadır.
        

  Ana sayfaya dönmek için tıklayınız: (opens new window)